در دنیای امروز، که تکنولوژیهای ارتباطی و رسانهای بهسرعت در حال گسترش هستند، آموزش سواد رسانهای به شهروندان از ضرورتهای غیرقابلانکار است. بهویژه با گسترش فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، حجم وسیعی از اطلاعات بهراحتی در دسترس همه قرار دارد. این امر علاوه بر مزایای فراوان، چالشهایی همچون گمراهی، شایعات، و انتشار اخبار کذب را نیز به همراه دارد. به همین دلیل، ارتقای سواد رسانهای در جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است. سازمانهای مردمنهاد (NGOها) بهعنوان نهادهایی که ارتباط مستقیمی با اقشار مختلف جامعه دارند، میتوانند نقش بسزایی در آموزش و تقویت سواد رسانهای ایفا کنند.
سواد رسانهای به معنای توانایی دسترسی، تحلیل، ارزیابی، و استفاده مؤثر از اطلاعات رسانهای است. این سواد به افراد کمک میکند تا در مواجهه با انواع مختلف رسانهها، اعم از تلویزیون، اینترنت، رادیو، و شبکههای اجتماعی، قادر به تفکیک اطلاعات معتبر از غیرمعتبر و شفافسازی محتوای رسانهای باشند. در جامعهای که روز به روز به استفاده از رسانههای دیجیتال وابستهتر میشود، این مهارتها به ابزاری حیاتی برای تصمیمگیریهای آگاهانه و مسئولانه تبدیل شدهاند.
سازمانهای مردمنهاد، بهویژه در جوامع در حال توسعه، میتوانند نقش مهمی در تقویت سواد رسانهای ایفا کنند. این سازمانها با استفاده از ظرفیتهای موجود خود، میتوانند به آموزش شهروندان کمک کنند تا در مواجهه با رسانهها، هوشیاری بیشتری داشته باشند. سازمانها میتوانند دورههای آموزشی، کارگاهها و جلسات مشاورهای برگزار کنند که در آن به افراد یاد داده شود چگونه اخبار را از شایعات تشخیص دهند و چگونه اطلاعات قابل اعتماد را از منابع مختلف جمعآوری کنند.
یکی از چالشهای اصلی در جامعه امروز، گسترش اخبار جعلی و اطلاعات نادرست است که بهویژه در فضای مجازی شایع شدهاند. در این میان، سازمانهای مردمنهاد میتوانند بهعنوان یک مرجع معتبر در راستای آگاهیبخشی و ارتقای سواد رسانهای عمل کنند. این سازمانها میتوانند با همکاری با کارشناسان رسانهای و متخصصان ارتباطات، به آموزش و اطلاعرسانی در خصوص نحوه مواجهه با اخبار جعلی بپردازند.
در راستای این تغییرات و نیاز به افزایش آگاهی عمومی، سازمان کنشگران فضای مجازی کرمانشاه بهعنوان یک سازمان مردمنهاد در تلاش است تا گامی مؤثر در راستای ارتقای سواد رسانهای در جامعه بردارد. ما در این سازمان قصد داریم با بهرهگیری از تخصصها و منابع موجود، برنامههای آموزشی ویژهای طراحی کنیم که به تقویت توانمندیهای رسانهای شهروندان کمک کند.
هدف اصلی ما در سازمان کنشگران فضای مجازی کرمانشاه این است که افراد جامعه، بهویژه جوانان، بتوانند در دنیای پیچیده و پرفشار رسانهای امروزی، با ابزارهای لازم برای تفکیک حقیقت از دروغ، تحلیل محتوای رسانهای، و استفاده صحیح از رسانهها مجهز شوند. ما بر این باوریم که با ارتقای سواد رسانهای در جامعه، میتوان به کاهش خطرات ناشی از گسترش اطلاعات غلط، شایعات و اخبار جعلی کمک کرد و بستری امنتر برای تعاملات رسانهای فراهم آورد.
یکی از ویژگیهای مهم سازمانهای مردمنهاد، نزدیکی آنها به اقشار مختلف جامعه است. این نزدیکی به مردم، این امکان را فراهم میآورد که آموزشهای مرتبط با سواد رسانهای بهطور مستقیم و با بهرهگیری از زبان و فرهنگ مردم ارائه شود. سازمانها میتوانند با استفاده از رسانههای محلی، شبکههای اجتماعی، و دیگر ابزارهای ارتباطی، به آموزش شهروندان در تمامی سطوح سنی و اجتماعی بپردازند.
همچنین، سازمانهای مردمنهاد میتوانند با ایجاد همکاریهای مؤثر با نهادهای دولتی، دانشگاهها و مراکز آموزشی، برنامههای آموزش سواد رسانهای را بهصورت گستردهتر و با تأثیرگذاری بیشتر برگزار کنند. این سازمانها میتوانند با برگزاری سمینارها، همایشها، و کارگاههای آموزشی در خصوص خطرات اطلاعات نادرست، نحوه استفاده صحیح از رسانهها، و روشهای ارزیابی اعتبار منابع خبری، شهروندان را به سوی یک مصرف آگاهانهتر از رسانهها هدایت کنند.
در دنیای دیجیتال امروز، فناوریهای مختلف از جمله وبسایتها، اپلیکیشنها، و شبکههای اجتماعی میتوانند به ابزارهای بسیار مؤثری در آموزش سواد رسانهای تبدیل شوند. سازمانهای مردمنهاد میتوانند با ایجاد پلتفرمهای آنلاین و استفاده از رسانههای دیجیتال، به افزایش دسترسی به محتوای آموزشی بپردازند. بهعلاوه، استفاده از محتوای چندرسانهای مانند ویدیوها، پادکستها، و اینفوگرافیکها میتواند روند یادگیری را برای افراد جذابتر و مفیدتر کند.
در نهایت، آموزش سواد رسانهای یک نیاز ضروری برای تمامی جوامع است و سازمانهای مردمنهاد میتوانند نقش کلیدی در این فرآیند ایفا کنند. با توجه به رشد روزافزون رسانههای دیجیتال و تهدیداتی که اخبار جعلی و اطلاعات نادرست به همراه دارند، ارتقای سواد رسانهای از اولویتهای اصلی هر جامعه بهشمار میآید. سازمان کنشگران فضای مجازی کرمانشاه بهعنوان یکی از پیشگامان در این حوزه، در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای مختلف، توانمندیهای رسانهای شهروندان را تقویت کرده و گامی مؤثر در ایجاد جامعهای آگاه و مسئول در عرصه رسانهها بردارد.
آرش حدادیان